Coronacrisis en arbeidsregeling

1. Hoe moet het werk in tijden van corona georganiseerd worden?

1.1 Essentiële ondernemingen

De ondernemingen met essentiële activiteiten, zoals handelszaken (voedingswinkels, apotheken, krantenwinkels, tankstations, brandstofleveranciers e.d.), private en publieke bedrijven en diensten die noodzakelijk zijn voor de bescherming van de vitale belangen en de behoeften van de Belgische bevolking (ziekenhuizen, politie- en brandweerdiensten, postdiensten e.d.) kunnen verder blijven functioneren.

Voor deze ondernemingen geldt de verplichting om telewerk in te voeren niet, maar wel kunnen zij telewerk organiseren in de mate van het mogelijke.

Hoe dan ook, moeten ook deze bedrijven de regels van de "social distancing" respecteren.

Dat wil zeggen dat er een afstand van minstens 1,50 m moet worden gerespecteerd tussen elke werknemer.

1.2 Niet-essentiële ondernemingen

Alle ondernemingen met niet-essentiële activiteiten zijn verplicht om voor hun werknemers, telewerk in te voeren voor alle functies waar dat mogelijk is, ongeacht de grootte van de onderneming.

Voor de ondernemingen waar telewerk niet mogelijk is, moet de werkgever toezien dat de regels van de "social distancing" gerespecteerd worden. In punt 4 gaan we verder in op de maatregelen die u als werkgever daartoe kan nemen.

De niet-essentiële ondernemingen die deze regel niet kunnen naleven, riskeren een fikse boete en zelfs de sanctie van de volledige sluiting van de onderneming.

Een ding is duidelijk, de komende periode zal er heel veel (of uitsluitend) van thuis worden gewerkt.

2. Telewerk, wat houdt dat juist in?

Telewerk is wettelijk geregeld. Een werknemer kan in principe enkel telewerk genieten indien er een schriftelijke overeenkomst bestaat tussen de werkgever en de werknemer waarin er een aantal verplichte vermeldingen en voorwaarden zijn opgenomen. Telewerk kan structureel of occasioneel worden georganiseerd. Afhankelijk van de keuze, gelden er andere formaliteiten.

Nu de overheid telewerk tijdens de coronacrisis verplicht heeft gemaakt, is het voor de meeste werkgevers niet mogelijk om al deze formaliteiten na te leven. Maar wij gaan ervan uit dat in deze uitzonderlijke situatie “de nood de wet breekt”.

3. Telewerken en de extra kosten van de werknemer

De werknemers die van thuis moeten werken, zullen plots met extra kosten worden geconfronteerd die normaliter door de werkgever worden gedragen (cf. bureau-inrichting, kosten voor het internet, de elektriciteit, het privégebruik van computer en telefoon, e.d.).

De regelgeving omtrent telewerk verplicht de werkgever om tussen te komen in de kosten ("De werkgever moet de voor telewerk benodigde apparatuur beschikbaar stellen, installeren en onderhouden. Hij moet de kosten van de communicatie en de verbindingen die verband houden met het telewerk te zijnen laste nemen").

De forfaitaire kosten (weliswaar geplafonneerd) die doorgaans worden aanvaard, zijn vrij van RSZ-bijdragen en bedrijfsvoorheffing.

De werknemer geniet ook maaltijdcheques bij telewerk.

4. Welke maatregelen nemen om "social distancing" te garanderen

Voor de ondernemingen waar telewerk geen optie is, is "social distancing" de regel.

Als werkgever kan men daartoe de volgende maatregelen nemen:

• Afstand houden, d.w.z. blootstelling vermijden aan andere personen binnen 1,5 meter;
• Indien de werkorganisatie het toelaat, moet er een ruimere marge worden genomen, zo niet moet minimaal 1,5 meter worden gegarandeerd;
• Afbakenen van zones of plaatsen door gebruik te maken van markeringen, linten of fysieke barrières;
• Bekijken of er mogelijkheden zijn van spreiding van het werk in de tijd gedurende een werkdag;
• Pauzes spreiden, intermitterend in plaats van samenvallend;
• De aanwezigheid beperken in ruimten of op plaatsen waar groepen mensen aanwezig zijn (zelfs al kan de minimale afstand tussen die personen gegarandeerd worden)
• Isolatie of afgezonderde tewerkstelling van werknemers als tijdelijke optie;
• Werkplekken onder brengen in afzonderlijke ruimtes met bezetting door 1 persoon;
• Alternatieven gebruiken voor bijeenkomsten zoals vergaderingen, opleidingen of werkoverleg door gebruik van digitale tools;
• Begroetingen die contact inhouden vermijden;
• Hygiënemaatregelen overvloedig toepassen;
• Beschermend materiaal dragen indien nodig,
• …

Niet-essentiële ondernemingen die de regels van "social distancing" niet kunnen toepassen, moet hun onderneming sluiten zolang de corona-maatregelen gelden.

Naast de "social distancing"-maatregelen, kan de werkgever preventieve maatregelen (die aanbevolen zijn door de Wereldgezondheidsorganisatie) treffen en voorzien in:

• Propere en hygiënische werkplekken (zoals bureautafels, toetsenborden, deurklinken, e.d.) door deze regelmatig te ontsmetten;
• handontsmettingsmiddelen op zichtbare plaatsen om goede handhygiëne van de werknemers te bevorderen;
• Goede respiratoire hygiëne op de werkplek door het gebruik van papieren zakdoekjes ingeval van hoesten en niezen;
• Goede informatie van de werknemers zodat ze zich met ziektesymptomen zoals hoest en/of koorts beter niet naar de werkplek begeven;
• Instructies in geval iemand ziek wordt en men coronavirus vermoedt.

De FOD WASO heeft een checklist opgemaakt waarin deze preventiemaatregelen worden uiteengezet.

Deze kunnen geconsulteerd worden door hier te klikken.

Deze checklist is een lijst voor zelfcontrole gebaseerd op de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie, de richtlijnen van Nationale Veiligheidsraad alsook de Welzijnswet en de Codex welzijn op het werk.

Wenst u meer informatie of bijgestaan te worden, aarzel dan niet ons te contacteren op +32 (0)2 747 40 07 of via CoronaTaskforce@seeds.law.