Wanneer ben je een onderneming? En wat betekent dat?

Wat heeft dit allemaal te betekenen?

1. Voortaan geldt het begrip 'onderneming' als nieuw aanknopingspunt in plaats van het begrip 'handelaar'.

Zoals eerder geschreven, verdwijnt het onderscheid tussen de handelsvennootschap en de burgerlijke vennootschap en wordt het begrip 'onderneming' sterk uitgebreid.

Gevolg is dat alle ondernemingen voortaan onder het ondernemingsrecht vallen, zoals onder meer het insolventierecht (Boek XX WER), het ondernemingsbewijs (zie artikel desbetreffende), de bepalingen met betrekking tot de KBO en de boekhoudkundige verrichtingen.

Een onderneming is voortaan:

• iedere natuurlijke persoon die zelfstandig een beroepsactiviteit uitoefent:
  
  Dit is in principe iedere zelfstandige in de zin van het sociale zekerheidsrecht met uitzondering van de meewerkende echtgenoot.
  
  Hier onder vallen dus ook eenmanszaken, zaakvoerders van een vennootschap, bestuurders, beoefenaars van een vrij beroep, kunstenaars, enz. …
  
  Een activiteit die louter kadert in het normale beheer van een persoonlijk vermogen van een natuurlijke persoon, wordt niet beschouwd als een onderneming.
  
  
• iedere rechtspersoon
  
  Dit zijn niet enkel alle vennootschappen, maar ook verenigingen en stichtingen, zelfs indien zij geen economisch doel nastreven.
  
  Publiekrechtelijke rechtspersonen zijn uitgesloten behalve indien zij goederen of diensten aanbieden op de markt. Overheden, net als de Staat en zijn gedecentraliseerde diensten zijn ook uitgesloten.
  
  
• Organisaties zonder rechtspersoonlijkheid die hun winst uitkeren
  
  Hier onder vallen onder meer de maatschappen.
  
  Organisaties zonder rechtspersoonlijkheid die geen winstoogmerk hebben en ook in feite geen winstuitkeringen doen aan hun leden of aan personen die een beslissende invloed uitoefenen op de organisatie, zijn uitgesloten.
  
  Ook feitelijke verenigingen die geen winstuitkering doen, zijn geen onderneming, zoals gedefinieerd door de wet.
  
  De term 'organisatie zonder rechtspersoonlijkheid' wordt gebruikt om ook andere organisaties zonder rechtspersoonlijkheid die onder een buitenlandse vorm actief deelnemen aan het rechtsverkeer onder het ondernemingsbegrip te laten vallen.

2. Ondernemingen vallen voortaan onder de bevoegdheid van de 'Ondernemingsrechtbank'

De rechtbank van koophandel wordt vervangen door de 'Ondernemingsrechtbank'.

De Ondernemingsrechtbank is bevoegd voor iedereen die valt onder het nieuwe ondernemingsbegrip, tenzij :

• In geschillen met een ondernemer-natuurlijke persoon die betrekking hebben op handelingen die kennelijk vreemd zijn aan de onderneming. In geval van twijfel is de Ondernemingsrechtbank echter wel bevoegd.
• Het een geschil betreft dat valt onder de bijzondere bevoegdheid van een ander rechtscollege.

Het nieuwe en ruimere ondernemingsbegrip zal tot gevolg hebben dat meer ondernemers in aanmerking zullen komen om benoemd te worden als handelsrechter.

3. De tijdelijke handelsvennootschap wordt de tijdelijke vennootschap

Dit is het gevolg van de afschaffing van het begrip 'handelaar'.

In de aannemingswereld is het gebruikelijk dat een tijdelijke vereniging wordt gevormd om gezamenlijk contracten af te sluiten met een bouwheer.

In de ontwerpen betreffende de hervorming van het vennootschapsrecht (die voorzien wordt voor 2019) wordt voorgesteld de tijdelijke vennootschap helemaal af te schaffen. Indien dat zou gebeuren, zal men voor de oprichting van zulk een tijdelijke vennootschap beroep kunnen doen op de maatschapsvorm. Niets belet vennoten een maatschap met een commercieel doel op te richten voor een bepaalde duur of voor een bepaald aflopend project. Een tijdelijke handelsvennootschap, en nu de tijdelijke vennootschap, is eigenlijk in se een maatschap van beperkte duur.

4. Alle maten van een maatschap worden hoofdelijk aansprakelijk

Daar waar voorheen enkel de vennoten van een handelsmaatschap hoofdelijk aansprakelijk waren voor maatschapsschulden, geldt dit voortaan voor alle maatschappen.

Afwijken van deze hoofdelijke aansprakelijkheid is mogelijk door daartoe een uitdrukkelijk beding te voorzien in een contract met derden. Het is dus uiterst belangrijk om in zulk beding te voorzien telkens een contract met derden wordt afgesloten.

5. Het lot van het Wetboek van Koophandel

Het Wetboek van Koophandel zal meer en meer ontmanteld worden om ten slotte helemaal te verdwijnen.

Vele bepalingen verhuizen naar andere wetboeken, zoals het Wetboek van Economisch Recht (WER) en het Burgerlijk Wetboek.

6. Besluit

Zoals u hebt kunnen lezen, is de wetgeving met betrekking tot ondernemingen aanzienlijk gewijzigd.

Enerzijds is dit positief omdat het recht beter aansluit bij de ondernemingsvoering van deze tijd.

Anderzijds moeten ondernemers bijzonder waakzaam blijven en ervoor zorgen dat ze in regel zijn met de nieuwe wetgeving. Daarom is het verstandig om overeenkomsten te laten nakijken om te zien of zij geen nadelige gevolgen met zich meebrengen.

Daarenboven zijn er veel bedrijven die voorheen functioneerden onder de vorm van een burgerlijke vennootschap, zoals beoefenaars van een vrij beroep (dokters, advocaten, architecten, accountants, enz. ), patrimoniumvennootschappen, landbouwvennootschappen enz.

Deze bedrijven zijn nu ten volle ondernemingen geworden, vallen onder het ondernemingsrecht en kunnen voortaan ook failliet verklaard worden. Tot nu toe was dit laatste niet mogelijk.

Zij moeten de woorden 'burgerlijke vennootschap met handelsvorm' in hun statuten schrappen. Deze statutenwijziging is weliswaar pas nodig wanneer een andere wijziging zich opdringt. Niettemin is het aangeraden om notulen van een algemene vergadering op te maken en te verwijzen naar de wetswijziging, waarbij wordt vastgesteld dat het burgerlijk karakter van de vennootschap verdwijnt.

Ook alle stukken die uitgaan van de voorheen burgerlijke vennootschap moeten aangepast worden. We denken daarbij aan bestelorders en facturen, brieven, aankondigingen en akten. En vergeet ook uw website niet na te kijken.