Uniek platform organiseert vanaf 1 juli 2015 de inning van het volgrecht op de verkoop van kunstwerken

Het Koninklijk Besluit, dat de regels en de voorwaarden vastlegt voor het beheer van het volgrecht, is op 16 juni 2015 in het Staatsblad verschenen.

Zoals we u reeds eerder meldden, is het volgrecht een vergoeding waarop een grafische kunstenaar recht heeft telkens wanneer zijn of haar kunstwerk, na de eerste verkoop, wordt doorverkocht waarbij een actor van de professionele kunsthandel optreedt als koper, verkoper of tussenpersoon.

1. Waarvoor dient het uniek platform?

Dit uniek platform dient om het beheer van het volgrecht op de verkoop van kunstwerken te optimaliseren. Het nieuwe KB bepaalt hoe dat beheer op organisatorisch, boekhoudkundige en administratieve vlak moet gebeuren.

Het beheer en de organisatie van het uniek platform voor het volgrecht moeten waarborgen dat dit platform voortdurend in staat is om :

• de aangiften van de doorverkopen te ontvangen;
  
• de betalingen van het volgrecht te ontvangen.

De beheersvennootschappen die het uniek platform beheren, moeten een gemeenschappelijke rekening bij een financiële instelling ter beschikking stellen waarop de bedragen van het volgrecht moet worden betaald.

Het uniek platform is representatief voor alle houders van het volgrecht, ook als deze hun beheer niet contractueel hebben overgedragen.

Rechthebbenden kunnen er normaal gezien op rekenen dat ze zorgvuldig zullen worden geïnformeerd over de volgrechten die voor hun rekening worden beheerd, en het volgrecht op een billijke en niet-discriminatoire wijze zal worden verdeeld tussen de rechthebbenden.

2. Aangifteplicht en betaling door de kunsthandelaars

De kunsthandelaars die bij een doorverkoop betrokken zijn als koper, verkoper of tussenpersoon moeten om de 3 maanden, uiterlijk de 20ste dag van de maand volgend op het einde van elk trimester, een aangifte doen van alle verkopen met een formulier dat daarvoor ter beschikking wordt gesteld of elektronisch via een webtoepassing die daarvoor speciaal wordt voorzien door het uniek platform en dat de integriteit van de meegedeelde gegevens en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer zowel van de gebruikers als van de rechthebbenden waarborgt.

Ten laatste 3 maanden na deze aangifte, moet het platform op zijn website de lijst publiceren van de werken die aanleiding hebben gegeven tot een aangifte, de datum van de doorverkoop ervan en van de aangifte.

Voor veilinghuizen geldt respectievelijk de termijn van 1 maand (aangifte) en 2 maanden (betaling).

3. Verjaring van volgrecht en gevolgen

De vordering van de auteur verjaart door verloop van vijf jaren te rekenen van de doorverkoop. Bij het verstrijken van deze verjaringstermijn, verdelen de beheersvennootschappen die het uniek platform beheren, de bedragen  die op de gemeenschappelijke rekening gestort zijn, onder elkaar in verhouding tot het bedrag aan volgrechten dat elk van hen heeft ontvangen van het uniek platform tijdens het vijfde boekjaar voorafgaand aan het boekjaar waarin de verjaringstermijn verstreken is.?Na deze verdeling worden de bedragen onder de rechthebbenden herverdeeld.?

4. Vraag om inlichtingen door het uniek platform maar ook door de auteurs

Gedurende een periode van drie jaren na de doorverkoop, kan het uniek platform van de actoren uit de professionele kunsthandel, alle inlichtingen opvragen die noodzakelijk zijn om de inning en verdeling van het volgrecht veilig te stellen. Dit is mogelijk bij alle houders van het volgrecht, ook deze die hun beheer niet contractueel hebben overgedragen aan een van de beheersmaatschappijen. Zulk verzoek om inlichtingen moet aan bepaalde voorwaarden voldoen.

Ook de auteurs kunnen van het uniek platform alle inlichtingen opvragen die noodzakelijk zijn om de inning en verdeling van het volgrecht veilig te stellen en daarbij moeten dezelfde voorwaarden vervuld worden als het verzoek om inlichtingen dat uitgaat van het uniek platform.

Er wordt duidelijk gesteld dat de gegevens die als antwoord op een verzoek worden verkregen, niet mogen worden aangewend voor andere doeleinden of om andere redenen dan voor de inning en verdeling van het volgrecht.?

5. Besluit

De inning van het volgrecht zal met deze reglementering een betere organisatie krijgen en meteen ook veel concreter worden. Dit is enerzijds goed nieuws voor de auteurs zelf die op die wijze mee zullen kunnen genieten van het succes dat hun kunstwerken krijgen door het verloop van de tijd.

Anderzijds is het te hopen dat de kunstmarkt in ons land daar niet te veel schade van zal ondervinden. Er valt te vrezen dat vele eigenaars van kunstwerken zich zullen wenden tot buitenlandse kunsthandelaars en veilinghuizen om hun kunstwerken te koop te stellen.