Nieuwe sociale maatregelen voor 2023

1. RSZ-bijdragen: verlaging en uitstel

De netto werkgeversbijdragen zullen automatisch worden verminderd met 7,07% in het 1e en 2e kwartaal van 2023 voor bedrijven die aan de voorwaarden voldoen.

Voor het 3e en 4e kwartaal kunnen de ondernemingen een uitstel van betaling aanvragen van 7,07% van de netto werkgeversbijdragen.

Werkgevers die van dit uitstel gebruik willen maken, dienen voor elk betrokken kwartaal een verzoek in bij de RSZ. De bijdragen waarop dit uitstel betrekking heeft, zullen door de RSZ in de loop van het jaar 2025 worden geïnd in vier gelijke schijven, gespreid over de vier kwartalen van het jaar.

2. De verjaringstermijn van de RSZ wordt verlengd

De verjaringstermijn voor RSZ-vorderingen wordt met ingang van 1 januari 2023 verlengd van 7 tot 10 jaar in geval van sociale fraude, frauduleuze handelingen of opzettelijk onvolledige aangiften door de werkgever en frauduleuze aanvragen voor sociale uitkeringen.

Deze verlenging betreft alleen periodes die op die datum onder de huidige regeling nog niet zijn verjaard, dat wil zeggen periodes vanaf het vierde kwartaal van 2015.

3. De zaterdag blijft een "werkdag"

Dit is een erratum op ons artikel van 19 oktober 2022.

Met de invoering van het nieuwe Burgerlijk Wetboek wordt de zaterdag in het burgerlijk recht niet langer als werkdag beschouwd, en wel vanaf 1 januari 2023, tenzij de wet of een rechtshandeling anders bepaalt. 

Dit is het geval in het sociaal recht. De wet van 30 december 2022 bepaalt dat de nieuwe burgerlijke bepaling niet van toepassing is op de arbeidsverhoudingen; de zaterdag blijft dus een "werkdag" voor de berekening van de termijnen. Dit gebeurde naar aanleiding van een advies van de Nationale Arbeidsraad, die voorstander was van handhaving van het huidige begrip "werkdag" op het gebied van arbeidsverhoudingen, sociale zekerheid en sociale bijstand.

De zaterdag blijft dus een werkdag in het arbeidsrecht en het socialezekerheidsrecht. Alleen zon- en feestdagen blijven uitgesloten.

4. De elektronische registratie in de schoonmaaksector wordt uitgebreid

Om sociale fraude te bestrijden en de veiligheid op het werk te verbeteren, komt de nieuwe programmawet tegemoet aan het uitdrukkelijke verzoek van de sociale partners om de aanwezigheidslijst niet langer te beperken tot de aankomst op de werkplaats, maar uit te breiden tot het vertrek en de pauzes.

Deze uitgebreide registratieplicht is geldig voor alle arbeidsplaatsen waar schoonmaak- en onderhoudswerkzaamheden worden verricht, ongeacht de waarde ervan.

Het geldt voor alle natuurlijke personen die aanwezig zijn op een werkplek waar schoonmaak- en/of onderhoudswerkzaamheden worden verricht, ongeacht hun status (werknemers, zelfstandigen, gedetacheerde werknemers, aannemers, onderaannemers, enz. ).

De datum van inwerkingtreding van deze maatregel moet echter nog worden vastgesteld en zou uiterlijk op 1 januari 2024 moeten vallen.

5. De quota van gewerkte uren voor jobstudenten wordt verhoogd

Vanaf 1 januari 2023 kunnen studenten in 2023 en 2024 maximaal 600 uur per jaar werken (in plaats van 475 uur).

6. Terugvordering van ten onrechte ontvangen uitkeringen tijdelijke werkloosheid

Vanaf 1 januari 2023 kan de RVA de uitkeringen terugvorderen van werkgevers die zich op tijdelijke werkloosheid hebben beroepen maar die onrechtmatig ontvangen zijn.

7. De terugbetaling van de  inschakelingsvergoedingen wordt afgeschaft

Een werkgever die tot collectief ontslag overgaat, moet onder bepaalde voorwaarden een inschakelings- of outplacementvergoeding betalen aan elke werknemer die in een tewerkstellingscel is ingeschreven en die op het ogenblik van de aankondiging van het collectief ontslag ten minste één jaar ononderbroken bij die werkgever heeft gewerkt.

Indien het bedrag van deze outplacementvergoeding hoger is dan het bedrag van de opzeggingsvergoeding, kan de werkgever het verschil tussen deze twee bedragen terugbetaald krijgen van de RVA.

Deze terugbetaling wordt per 1 januari 2023 afgeschaft voor collectieve ontslagen die na 31 december 2022 worden aangekondigd.

8. Een responsabiliseringsbijdrage voor buitensporig gebruik van uitzendwerk

Vanaf 1 januari 2023 is een responsabiliseringsbijdrage verschuldigd wanneer uitzendkrachten te vaak worden aangeworven via opeenvolgende uitzendovereenkomsten van zeer korte duur.

Deze responsabiliseringsbijdrage geldt niet voor uitzendkrachten die een rust- of overlevingspensioen genieten, voor flexi-jobs en voor gelegenheidswerknemers bij een gebruiker die behoren tot het Paritair Comité voor land- en tuinbouw en het hotelwezen.

9. Het toepassingsgebied van de flexi-jobs wordt uitgebreid

Vanaf 1 januari 2023 kunnen werkgevers in de sectoren sport, exploitatie van bioscoopzalen, het vermakelijkheidsbedrijf, gezondheidsinrichtingen en -diensten en vergelijkbare publieke zorg flexwerkers in dienst nemen.

10. De maatregelen om het personeelstekort in de zorgsector aan te pakken worden verlengd

De bestaande maatregelen betreffende het personeelstekort in de zorgsector wordt verlengd tot en met 31 maart 2023.

Deze maatregelen zijn bedoeld om op korte termijn een aantal tijdelijke afwijkingen toe te staan, zodat studenten, tijdelijk werklozen, gepensioneerden, werknemers met loopbaanonderbreking, tijdskrediet en thematisch verlof gemakkelijker in de zorgsector kunnen worden ingezet.

11. Arbeidsongeschiktheidspremie

Vanaf 1 april 2023 wordt een premie van € 1.000,00 toegekend aan werkgevers die een arbeidsongeschikte werknemer (d.w.z. minstens 1 jaar arbeidsongeschikt) in dienst nemen die van de ziekenfondsarts toestemming krijgt om weer aan het werk te gaan.

12. Een bijdrage aan het "Terug naar werk-fonds" door de werkgevers

De wet verplicht de werkgever die zich beroept op medische overmacht om de arbeidsovereenkomst van een arbeidsongeschikte werknemer te beëindigen, een financiële bijdrage van 1.800,00 euro te leveren aan het "Terug naar werk-fonds". Overtreding van deze bijdrageverplichting wordt bestraft met een sanctie van niveau 2 overeenkomstig het Sociaal Strafwetboek.

Deze verplichting is nog niet in werking getreden en zal binnenkort door middel van een koninklijk besluit in werking treden.

13. De bijdrage voor het gebruik van de werkloosheid met bedrijfstoeslag wordt verhoogd

Het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag, afgekort ‘SWT', is een stelsel van volledige werkloosheid aangevuld met een bedrijfstoeslag.

De bijzondere bijdragepercentages worden gedurende 2 jaar verhoogd in de werkloosheidsregelingen met bedrijfstoeslag, zowel voor nieuwkomers als voor werknemers die reeds in het stelsel zijn opgenomen.

Bijgevolg wordt het tarief vanaf 1 januari 2023 vermenigvuldigd met 1,047 en vanaf 1 januari 2024 verhoogd tot 1,094.

14. De bijzondere activeringsbijdrage in geval van afstand van uitkering wordt verhoogd

Deze bijdrage is bedoeld om werkgevers ervan te weerhouden hun werknemers vrij te stellen van uitkeringen door hun loon geheel of gedeeltelijk in te houden, teneinde de strengere regels van de regeling inzake de bedrijfstoeslag (SWT, zie punt 12) bij werkloosheid niet toe te passen.

Vanaf 1 januari 2023 wordt de speciale activeringsbijdrage verhoogd tot 20% voor iedereen onder de 60 jaar.

De bijzondere bijdrage voor werkgevers die voor ten minste 10% van hun werknemers een dergelijke bijdrage moeten betalen, wordt met 25% verhoogd.

15. Het stelsel van auteursrechten wordt hervormd

Het auteursrecht geniet een gunstige belastingregeling.

Onder bepaalde voorwaarden worden inkomsten uit de vergoeding voor de overdrachten of verlening van licenties van de auteursrechten en naburige rechten, belast als inkomsten uit roerende zaken tot een maximumbedrag van 64.070 euro (bedrag voor het belastingjaar 2023). Bijgevolg worden zij niet onderworpen aan de bronbelasting op inkomsten uit arbeid, maar aan de roerende voorheffing tegen een gunstig tarief van 15%. Als het plafond wordt overschreden, worden deze vergoedingen beschouwd als beroepsinkomsten die tegen het algemene progressieve tarief worden belast.

De hervorming heeft geen gevolgen voor de belastingtarieven op vergoedingen voor auteursrechten, maar vanaf 1 januari 2023 wordt het Wetboek van de inkomstenbelastingen gewijzigd wat betreft het toepassingsgebied (i) en het plafond (ii):

1. Voortaan komen alleen houders van een kunstwerkattest in aanmerking voor de gunstige belastingregeling als roerende inkomsten. Indien de auteur van een beschermd werk niet over een dergelijk attest beschikt, zal hij of zij moeten aantonen dat het werk bedoeld is om met een publiek te worden gedeeld of in het openbaar te worden uitgevoerd.
   Deze aanpassing leidt echter niet tot een wijziging van de toegang tot het stelsel naar gelang van het uitgeoefende beroep. Doch, hoewel geen enkele sector uitdrukkelijk van het auteursrechtelijk stelsel wordt uitgesloten, zal het nieuwe toepassingsgebied sterk worden beperkt, waardoor het stelsel in een aantal beroepen zal verdwijnen;
2. De wet voorziet nu in een plafond voor het belastingniveau. Vanaf 2023 mag de vergoeding voor de overdracht van auteursrechten niet meer bedragen dan 30% van de totale vergoeding, waarin de vergoeding voor de verleende prestaties is begrepen. Het overschot wordt behandeld als beroepsinkomen. Bovendien mogen de gemiddelde inkomsten uit de vergoeding voor de overdrachten of verlening van licenties van de auteursrechten over de laatste vier jaar de absolute grens van 64.070 euro niet overschrijden.

Daarenboven worden beschermde computerprogramma’s uitgesloten uit het toepassingsgebied van de belastingregeling.

Hoewel de inwerkingtreding van de nieuwe auteursrechtenregeling is gepland voor 1 januari 2023, wordt een overgangsregeling van één jaar ingevoerd (inkomsten 2023, belastingjaar 2024) om ontvangers en schuldenaren van inkomsten uit de overdrachten of verlening van licenties van de auteursrechten de tijd te geven zich aan te passen aan de bepalingen van deze nieuwe regeling.

16. Besluit

De meeste maatregelen zijn reeds op 1 januari 2023 in werking getreden, andere vergen nog enkele wetgevende en praktische aanpassingen om volledig effect te sorteren.

Wij houden u hiervan op de hoogte.