Hoe uw rentevoet bepalen nu de (L)IBOR intrestvoet niet meer bestaat?

1. Wat is de LIBOR referentierentevoet?

Een Interbank Offered Rate (IBOR) is een gemiddelde rentevoet waaraan grote banken wereldwijd geld lenen bij elkaar. Elke dag vraagt de bevoegde financiële regulator aan de grootste banken ter wereld hoeveel rente ze zouden aanrekenen voor een kortetermijnkrediet aan andere financiële instellingen. Daarvan wordt een gemiddelde gemaakt. Dergelijke referentierentevoet wordt berekend voor verschillende looptijden.

De London Interbank Offered Rate (LIBOR) was één van de voornaamste van deze IBOR referentierentevoeten. LIBOR was het gemiddelde interbancaire rente tarief waartegen een selectie van banken op de Londense geldmarkt elkaar leningen verstrekte. Zij werd opgemaakt voor tien verschillende valuta’s, waaronder de Britse pond sterling, de Amerikaanse dollar en de euro.

2. Het verval en de ondergang van de LIBOR referentierentevoet

Aanvankelijk werden de IBOR-rentes als zeer betrouwbaar ingeschat.

In de nasleep van de financiële crisis wierpen enkele onderzoeken evenwel een ander licht op de rentes, voornamelijk de LIBOR. Enkele van de toonaangevende banken zouden de referentierentevoet hebben gemanipuleerd om de eigen kredietwaardigheid of winstmarges op derivaten te verhogen.

Bovendien daalde het aantal interbancaire leningen door de financiële crisis. Omdat de LIBOR gebaseerd is op deze markt, moest hij verder aan betrouwbaarheid inboeten. De Euro Interbank Offered rate (EURIBOR), de Europese tegenhanger van de LIBOR, was eenzelfde lot beschoren.

Kortom, door het gebrek aan onderliggende transacties heeft de LIBOR referentierentevoet ferm aan representativiteit en referentiewaarde ingeboet.

Daarbij komt nog dat de LIBOR gekoppeld is aan inschattingen gemaakt door de banken, en niet aan werkelijke transacties.

Deze tendens heeft de Britse financiële autoriteit, de FCA, aangezet om het gebruik van de LIBOR rentevoet minder te reguleren. Zo werd vooreerst besloten dat de betrokken banken vanaf 1 januari 2022 niet langer gedwongen zullen worden om informatie door te geven voor de bepaling van de LIBOR referentierentevoet. In maart 2021 werd aangekondigd dat veel van de LIBOR interestvoeten niet meer zullen worden gepubliceerd vanaf 1 januari 2022.

3. Gevolgen van het verdwijnen van de LIBOR referentierentevoet

In veel handelscontracten en kredietovereenkomsten die gesloten werden met en tussen ondernemingen, werd de LIBOR interestvoet gehanteerd als referentierente.

Nu deze LIBOR referentierentevoet niet langer wordt gepubliceerd, kan dit gevolgen hebben voor deze bestaande contracten. Contracten die naar een IBOR verwijzen of erop zijn gebaseerd, zullen moeten worden aangepast naar een alternatieve rentebenchmark en/of worden voorzien van een robuuste terugvalbepaling.

De financiële regulatoren hebben voor bestaande contracten met LIBOR-referentie aangeraden om tijdig een nieuwe referentierentevoet overeen te komen. Hoewel veel organisaties de afgelopen jaren hard hebben gewerkt om ervoor te zorgen dat hun contracten klaar zijn voor de overgang weg van de LIBOR, zullen er nog veel andere contracten zijn die refereren naar de LIBOR en doorlopen tot na 2022.

Nu de LIBOR is weggevallen, worden dergelijke referentieclausules in essentie een lege doos. Dit zal onvermijdelijk aanleiding geven tot geschillen omtrent de toepassing van een (nieuwe) referentierentevoet.

Recentere contracten voorzagen het verdwijnen van de LIBOR interestvoet, en implementeerden een zogenaamde 'back-up' referentierentevoet via een terugvalbepaling. Een terugvalbepaling is een clausule in een contract dat bepaalt welke rentevoet partijen moeten gebruiken in het geval dat de oorspronkelijk overeengekomen referentierentevoet (zoals EURIBOR of LIBOR) niet beschikbaar is. Deze back-up zal vanaf 1 januari 2022 dan de relevante referentierentevoet worden. Vergeet daarbij niet dat dergelijke terugvalbepalingen aan regulering onderworpen zijn via de EU-Benchmarkverordening.

4. Welke alternatieve referentierentevoeten zijn er voorhanden?

Wereldwijd zullen de LIBOR-referentiepercentages worden vervangen door risicovrije referentiepercentages (RFR's – "Risk-free Interest Rate"). Een RFR is een theoretisch rendement op een belegging zonder risico op financieel verlies.

Op de pond sterling markten wordt de voorkeur gegeven aan de Sterling Overnight Index Average (SONIA) als RFR. SONIA is gebaseerd op werkelijke transacties en weerspiegelt ook het gemiddelde van de rentetarieven die banken betalen om 's nachts pond sterling te lenen van andere financiële instellingen en andere institutionele beleggers. SONIA werkt op een fundamenteel andere manier dan LIBOR. SONIA is een "terugkijkende" rentevoet, terwijl LIBOR een "inschattende" rentevoet is. Bij LIBOR is de te betalen rente bekend voor de toekomstige periode die begint op de dag waarop zij wordt gepubliceerd. Bij SONIA is de te betalen rente pas aan het eind van de periode bekend.

Voor de Amerikaanse dollar werd een gelijkaardige SOFR referentierentevoet uitgewerkt. Ook de Europese Centrale Bank heeft een risicovrij referentiepercentage ontwikkeld. De zogenaamde €STR (of Euro Short Term Rate) geeft het tarief weer voor euroleningen tussen banken in de eurozone.

5. Het lot van de EURIBOR referentierentevoet

De ontwikkeling van de €STR blijft momenteel in de schaduw van de bestaande EURIBOR referentierentevoet. In tegenstelling tot de LIBOR zal de EURIBOR wel nog als referentierentevoet worden gepubliceerd door de ECB. Kredieten in euro zijn dus in mindere mate geïmpacteerd.

6. Wat raden wij u aan?

De tendens weg van IBOR naar RFR referentierentevoeten zet zich voort.

Wij raden ondernemingen dan ook aan om een 'terugvalbepaling' in hun in euro uitgedrukte kredietovereenkomsten op te nemen, of in hun (internationale) commerciële contracten die verwijzen naar een IBOR referentierentevoet. Op grond van zulke terugvalbepaling, zal EURIBOR te gepasten tijde kunnen worden vervangen door €STR indien de publicatie van EURIBOR in de toekomst zou worden gestopt.

Wenst u daar onze specialisten voor in te schakelen, contacteer ons dan op +32 (0)2 747 40 07 of via info@seeds.law.