Het einde van geo-blokkering en de portabiliteit van digitale diensten in de Europese Unie

In een vorig artikel kondigden wij u de goedkeuring van de Verordening 2017/1128 betreffende grensoverschrijdende portabiliteit van online-contentdiensten in de interne markt aan. Deze heeft betrekking op de uitbreiding van de portabiliteit van audiovisuele mediadiensten door deze toegankelijk te maken in een andere lidstaat dan die waarin ze werden verworven alsook op andere vormen van discriminatie op grond van nationaliteit, woonplaats of plaats van vestiging.

De twee bovengenoemde regelingen bieden de consumenten een breder spectrum aan mogelijkheden aan.

Deze nieuwe regels betreffen echter niet dezelfde materies.

Wij beschrijven hieronder kort hun toepassingsgebied en de gevolgen voor de consument.

1. Het einde van de geo-blokkering en andere vormen van discriminatie op grond van nationaliteit, woonplaats of plaats van vestiging

Volgens cijfers van de Europese Unie zou slechts 15% van de Europeanen kopen bij onlinewinkels gevestigd in een andere lidstaat. Een van de opgegeven redenen is de geografische beperking die sommige handelaren toepassen.

Volgens deze praktijk kan zowel de toegang van consumenten tot producten en diensten op een website van een andere lidstaat, als de aankoop ervan geblokkeerd of beperkt worden enkel en alleen vanwege de plaats waar zij geconsulteerd worden of het gebruikte betaalmiddel.

Er zijn inderdaad gevallen waar klanten zich een goed probeerden aan te schaffen via een buitenlandse website, maar werden teruggestuurd naar de Belgische site van hetzelfde merk, dat jammer genoeg een ander assortiment producten aanbood dan de gewenste. Anderen werd hun betaalmiddel geweigerd vanwege, bijvoorbeeld, het gebruik van een creditcard van een andere lidstaat of hebben zich niet kunnen verbinden met de buitenlandse website omdat zij buitenlandse ingezetenen zijn of nog vanwege de plaats waar ze verbinding maakten met de website in kwestie.  

Verordening 2018/302 neemt deze obstakels weg door van handelaren te eisen dat zij voor alle Europese burgers dezelfde toegang tot hun producten en diensten bieden, ongeacht de plaats van de connectie op het internet, namelijk wanneer zij :

1. goederen verkopen die worden geleverd in een lidstaat waar de handelaar levering aanbiedt of die worden opgehaald op een  locatie die met de klant overeengekomen is;
2. langs elektronische weg diensten leveren, zoals clouddiensten, gegevensopslagdiensten, webhosting en het opzetten van firewalls;
3. diensten verrichten die door de klant worden afgenomen in het land waar de handelaar actief is, zoals hotelkamerverhuur, sportevenementen, autoverhuur of toegangstickets voor muziekfestivals of attractieparken.

Opgelet, handelaren worden niet verplicht hun prijzen te harmoniseren. Integendeel, de handelaar is vrij om verschillende algemene voorwaarden en prijzen op zijn verschillende websites aan te bieden. Het is aan de consument, die bijvoorbeeld een vakantie wenst te boeken via een reisbureau online, om de vergelijking aan te gaan door van de ene website naar het andere te surfen en de beste prijzen te vinden.

Bovendien zal de wet niet van toepassing zijn op alle online diensten. Handelaren zullen niet worden verplicht goederen te leveren aan klanten buiten de lidstaat waarvoor zij de levering aanbieden.

Vallen ook buiten de toepassingsgebied van de wet, auteursrechtelijk beschermde content, zoals diensten voor het streamen van muziek, e-books en on-demand films. Dit betekent dat u als inwoner van België geen toegang kan krijgen tot aanbiedingen of content die Spotify of Netflix bestemt voor haar Franse abonnees. De Europese Commissie zal echter de mogelijkheid overwegen om deze diensten op te nemen in de verordening.

Ten slotte blijven handelaren die actief zijn in diensten van openbaar belang, zoals financiële diensten, diensten in verband met vervoer, gezondheidszorg en sociale diensten, de mogelijkheid behouden om toegang tot hun diensten te beperken.

2. De portabiliteit van digitale diensten in de hele Europese Unie

In de tussentijd hebben consumenten die voor online-contentdiensten in hun thuisland hebben betaald, vanaf 1 april 2018 toegang tot deze diensten wanneer zij zich naar een andere lidstaat begeven.

Concreet betekent dit dat als een Belgische consument een abonnement neemt op een online-contentdienst zoals Netflix, hij toegang zal krijgen tot de films en series die beschikbaar zijn in België wanneer hij op vakantie gaat in Kroatië of op zakenreis naar Denemarken, zonder beperking en bijkomende kosten.

Deze regels gelden echter niet voor gratis uitzenddiensten. Aanbieders van gratis content zullen immers kunnen kiezen of ze de portabiliteit van hun content aanbieden.

Aanbieders van gratis content zullen echter wel kunnen kiezen of ze de portabiliteit van hun content aanbieden

Wanneer de aanbieder de portabiliteit van zijn content moet aanbieden of kiest aan te bieden, moet hij in ieder geval verifiëren in welk land zijn abonnees wonen. Dat moet gebeuren via, bijvoorbeeld, hun betalingsgegevens, de betaling van een omroepbijdrage, een overeenkomst voor de verstrekking van internet- of telefoondiensten, een controle van het IP-adres of een verklaring waarin de abonnee zijn adres in de lidstaat bevestigt, en dat in overeenstemming met de regels voor gegevensbescherming. Als de abonnee de verblijfplaats van zijn lidstaat niet kan bevestigen, kan de aanbieder de toegang tot de online dienst beëindigen. Ter uitzondering kunnen houders van het auteursrecht het gebruik van hun content toestaan ??zonder de woonplaats van de abonnee te moeten verifiëren.

Wij vestigen ook uw aandacht op het feit dat portabiliteit enkel wordt geboden voor tijdelijke verblijven. Zoals hierboven vermeld, staan ??deze nieuwe regels u niet toe als Belgische inwoner toegang te krijgen tot, of u te abonneren op, content die bestemd is voor inwoners van een andere lidstaat.