Crowdfunding ook Europees gereglementeerd

Crowdfunding is als gangbare vorm van alternatieve financiering niet meer weg te denken voor de financiering van startende en jonge ondernemingen.

Meestal gebeurt deze financiering door familie, vrienden en eigen financiële middelen tot aan latere ontwikkelingsrondes waar risicokapitaal of zelfs private equity-fondsen zich gaan interesseren. 

Crowdfunding is een vorm van intermediatie waarbij een aanbieder van crowdfundingdiensten een digitaal platform beheert:

• dat toegankelijk is voor het publiek;
• om kandidaat-beleggers of kredietverstrekkers te matchen met ondernemingen die op zoek zijn naar financiering of om deze koppeling te vergemakkelijken;
• ongeacht of die financiering leidt tot een leningovereenkomst, tot een aandelenbelang of tot een ander op effecten gebaseerd belang;
• waarbij de aanbieder van crowdfundingdiensten zelf geen risico op zich neemt.

1. Wat is de bedoeling van deze crowdfundingverordening?

Het doel van deze Verordening is een kapitaalmarktenunie (KMU) tot stand te brengen.

Doel is de financiering voor innovatieve ondernemingen, startende ondernemingen en andere niet-beursgenoteerde ondernemingen ruimer ter beschikking te stellen en de bedrijfsfinanciering te bevorderen.

Verscheidene lidstaten, waaronder ons land, hebben al een eigen nationale wetgeving voor crowdfunding. Het probleem is evenwel dat deze wetgevingen op meerdere vlakken belangrijke verschillen vertonen.

Daardoor zijn beleggers minder geneigd om grensoverschrijdend te beleggen via crowdfundingsplatforms. En dit heeft een rechtstreekse belemmerende invloed op de werking van de interne markt voor dergelijke diensten.

De verdienste van deze Verordening is dat ze één regeling invoert voor de aanbieding van crowdfundingdiensten. Daardoor krijgen aanbieders van crowdfundingdiensten voor ondernemingen de optie om voor de hele Europese Unie één enkele vergunning aan te vragen voor hun activiteiten die onderworpen is aan één uniforme wetgeving voor de hele Europese Unie.

2. Wat houdt dit in?

Elke aanbieder van een crowdfundingplatform zal een vergunning kunnen aanvragen van "Europese aanbieder van crowdfundingdiensten voor ondernemingen" (ECSP).

Dit moet gebeuren via de nationale toezichthouder, in België is dat de FSMA.

Met een dergelijke ECSP-vergunning kunnen crowdfundingplatformen binnen heel de EU actief zijn, zonder te moeten voldoen aan de nationale regelgeving van de lidstaten.

De Verordening stelt uniforme vereisten in voor de volgende aspecten van een crowdfundingplatform:

• de werking en organisatie van een ECSP;
• de procedure van vergunningverlening aan en het toezicht op een ECSP;
• transparantie en publicitaire mededelingen met betrekking tot de aanbieding van crowdfundingdiensten in de EU.

De Verordening heeft niet als bedoeling in de plaats te komen van de bestaande nationale regelgevingen van de lidstaten. Aanbieders van crowdfundingdiensten kunnen er nog steeds voor opteren om op nationaal niveau crowdfundingdiensten aan te bieden, louter op basis van de voorhanden zijnde nationale wetgeving.

Maar in dat geval is het niet mogelijk om een vergunning te krijgen als ECSP.

3. Waarmee moet een ECSP rekening houden?

De maximale prijs voor elk crowdfundingaanbod mag de drempel van 8 miljoen euro niet overschrijden. Dit bedrag wordt berekend over een periode van 12 maanden.

Een ECSP moet onder meer aan de volgende voorwaarden voldoen :

• Een effectief en prudent beheer waarborgen inclusief scheiding van taken, bedrijfscontinuïteit en het voorkomen van belangenconflicten, op een wijze die de integriteit van de EU-markt en de belangen van hun klanten bevordert;
• Ten minste een minimaal zorgvuldigheidsniveau betrachten ten aanzien van projecteigenaren die voorstellen hun project te financieren via hun crowdfundingplatform;
• Beschikken over effectieve en transparante procedures voor een snelle, rechtvaardige en consistente behandeling van klachten van klanten en daar een duidelijke beschrijving van geven;
• Belangenconflicten voorkomen door geen financiële participatie aan te houden in een crowdfundingaanbod op hun platform behalve indien de informatie over die participatie duidelijk aan de klanten ter beschikking wordt gesteld;

Aanbieders van crowdfundingdiensten zullen hun diensten aanbieden onder toezicht van de nationale bevoegde autoriteit van de lidstaat waar de aanbieder van crowdfundingdiensten zijn vergunning heeft gekregen. Voor België is dat de FSMA.

De ESMA (de Europese toezichthouder) stelt een register van alle aanbieders van crowdfundingdiensten samen, dat op haar website voor het publiek beschikbaar wordt gesteld en regelmatig bijgewerkt wordt.

4. Toepassingsgebied van de Verordening

De Verordening is van toepassing op rechtspersonen, die werkelijk en op een duurzame wijze in een lidstaat van de EU zijn gevestigd, en die ervoor kiezen een vergunning als ECSP aan te vragen of reeds over zulk een vergunning beschikken.

Zowel crowdfunding die gebaseerd is op kredietverlening als crowdfunding gebaseerd op deelneming in eigen vermogen vallen onder de toepassing van de Verordening.

Vallen niet onder de toepassing van de Verordening:

• De crowdfundingdiensten
  • Die op hun platform gebruik maken van initial coin offerings (ICO's), namelijk cryptovaluta en -assets waarvoor een aparte Europese regelgeving in de maak is;
  • in verband met kredietverlening aan consumenten;
  • die worden aangeboden door personen met een vergunning krachtens Richtlijn 2014/65/EU;
  • die overeenkomstig de nationale wetgeving worden aangeboden;
• andere financiële instrumenten dan effecten;
• crowdfundingaanbiedingen met een prijs van meer dan 8 000 000 EUR, berekend over een periode van 12 maanden, per crowdfundingproject.

5. Besluit

Deze nieuwe verordening mag gerust als een belangrijke mijlpaal beschouwd worden in de bedrijfsfinanciering.

Grensoverschrijdende financiering via crowdfundingplatforms zal hierdoor veel vlotter verlopen. 

En toch zal het nog steeds mogelijk blijven om een crowdfundingplatform op te starten binnen één van de lidstaten mits de nationale wetgeving gerespecteerd wordt. Maar dan zal het niet meer mogelijk zijn om een erkenning te bekomen als Europese aanbieder van crowdfundingdiensten voor ondernemingen (ECSP).

Een Verordening heeft rechtstreekse werking en moet dus niet worden omgezet in Belgische wetgeving.

Deze Verordening is in werking getreden op 9 november 2020 maar haar toepassing is (hoofdzakelijk) voorzien voor 10 november 2021.