Crowdfunding

De wet van 18 december 2016 (hierna "de wet") tot regeling van de erkenning en de afbakening van crowdfunding en houdende diverse bepalingen inzake financiën voorziet eindelijk in een wettelijk kader voor crowdfunding en alternatieve financieringsvormen.

Voorheen moesten crowdfunding platformen voldoen aan een waaier van wetgevingen, hetgeen duidelijkheid en transparantie niet te goede kwam en men door het bos de bomen niet meer zag. De vraag is evenwel of de nieuwe wetgeving voldoende klaarheid zal scheppen in deze materie.

1. Betekenis en belang van crowdfunding

Crowdfunding kan beschouwd worden als een collectieve inspanning van meerdere investeerders die hun investeringen samen bundelen ter financiering van een ander individu of organisatie die nood heeft aan fondsen voor specifieke projecten.

Crowdfunding is een alternatieve financieringsvorm die vaak een internetplatform als hulpmiddel gebruikt.

Dit kan verschillende vormen aannemen zoals verwerving van effecten ('equity crowdfunding'), kredietverlening ('credit funding') of donatie ('donation funding').

Crowdfunding platformen worden door de wet gedefinieerd als elke natuurlijke of rechtspersoon die alternatieve-financieringsdiensten verstrekt of aanbiedt op Belgisch grondgebied en die geen gereglementeerde onderneming is.

En met een alternatieve financieringsdienst wordt dan weer bedoeld: het commercialiseren van beleggingsinstrumenten, via een website of enig ander elektronisch middel, van beleggingsinstrumenten die zijn uitgegeven door ondernemers-emittenten, startersfondsen of financieringsvehikels in het kader van een al dan niet openbare aanbieding. Daarbij mag geen beleggingsdienst verleend worden met betrekking tot deze beleggingsinstrumenten, behalve:

• het verlenen van beleggingsadvies;
• het in ontvangst nemen en doorgeven van orders.

2. Een vergunning van de FSMA is noodzakelijk

Vanaf 1 februari 2017 zijn equity crowdfunding platformen verplicht eerst een vergunning te bekomen van de FSMA (Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten). Hiertoe moet een dossier ingediend worden.

Om die vergunning te bekomen moet aan een aantal voorwaarden voldaan worden:

de activiteit moet uitgevoerd worden door een handelsvennootschap, waarvan het hoofdbestuur in België gevestigd is;

de bestuurders mogen enkel natuurlijke personen zijn;

• de bestuurders moeten beschikken over de vereiste professionele kwaliteiten, professionele betrouwbaarheid en passende deskundigheid. Zij mogen geen veroordelingen hebben opgelopen in de zin van artikel 20 van de wet van 25 april 2014 op het statuut van en het toezicht op kredietinstellingen;
• de effectieve leiding moet toevertrouwd worden aan ten minste twee personen;
• een crowdfunding platform moet een passende organisatie opzetten die afgestemd is op de aard, de omvang en de complexiteit van de activiteiten, met het oog op de continuïteit;
• zij moeten ook een beroepsaansprakelijkheidsverzekering afsluiten met een minimale dekking die beantwoordt aan bepaalde voorwaarden voorzien door de wet.

Wijzigingen aan het bestuur of aan de voorwaarden moeten meegedeeld worden aan de FSMA. Wanneer een platform niet meer voldoet aan de vergunningsvoorwaarden moet het worden stopgezet.

Crowdfunding platformen mogen geen gelden in contanten of op een rekening ontvangen of houden. Hetzelfde geldt voor financiële producten die toebehoren aan hun cliënten.

Ze mogen evenmin een schuld hebben ten aanzien van hun cliënten en geen enkele volmacht of mandaat hebben op een rekening van cliënten.

De FSMA houdt op haar website een lijst van de alternatieve-financieringsplatformen bij die toegankelijk is voor het publiek.

3. Equity crowdfunding in een andere EU-lidstaat of door een bedrijf gevestigd in een andere EU-lidstaat

3.1 Voor de uitbreiding van de activiteiten naar een ander land moet ook de goedkeuring van de FSMA bekomen worden.

De FSMA kan zich tegen zulk project verzetten als ze van oordeel is dat het nadelig zal zijn voor het platform.

3.2 Ook personen gevestigd in andere EU-lidstaten kunnen aan crowdfunding doen, mits ze voldoen aan de volgende voorwaarden:

• Gemachtigd zijn om in hun lidstaat gelijkaardige diensten te verstrekken;
• Vooraf een vergunning ontvangen van de FSMA;
• Voldoen aan alle vereisten in verband met de samenstelling, het statuut en de werking, zoals hierboven uitgelegd.

Kredietinstellingen en beleggingsondernemingen die ressorteren onder de wetgeving van een andere lidstaat van de EER, mogen crowdfunding activiteiten van rechtswege uitoefenen.

Ingeval crowdfunding activiteiten worden uitgevoerd door een bijkantoor van een crowdfunding platform, gevestigd in het buitenland, dan moeten enkel de leiders van het Belgisch bijkantoor voldoen aan de vereisten van leiders naar Belgische wetgeving.

De buitenlandse crowdfunding platformen worden opgenomen in een speciale rubriek in de lijst van de FSMA.

3.3 Personen die crowdfunding activiteiten willen uitoefenen en gevestigd zijn buiten de EER, moeten aan de volgende voorwaarden voldoen:

• In hun staat van herkomst onderworpen zijn aan een statuut dat hen toelaat gelijkaardige diensten te verstrekken;
• De bijkantoren die een vergunning kregen van de FSMA, moeten ingeschreven zijn in een speciale rubriek van de lijst van de FSMA;
• Het hoofdbestuur voor de activiteiten in België moet in België gevestigd zijn;
• Ingeval crowdfunding activiteiten worden uitgevoerd door een bijkantoor van een crowdfunding platform, gevestigd in het buitenland, dan moeten enkel de leiders van het Belgisch bijkantoor voldoen aan de vereisten van leiders naar Belgische wetgeving.

4. De regels waaraan equity crowdfunding platformen moeten voldoen

De wet bouwt een aantal regels in met als bedoeling de belegger maximaal te beschermen.

Zo hebben de crowdfunding platformen een informatieplicht ten opzichte van hun cliënten.

Ze moeten de potentiële beleggers informeren:

• over de identiteit en het statuut van het crowdfunding platform zelf;
• over de kosten van de alternatieve financieringsdiensten en over de bestaande wetgeving;
• van de voornaamste kenmerken van de instrumenten waar het in investeert.

De cliënten moeten in staat zijn om deze te begrijpen en de risico’s ervan te kennen. De crowdfunding platformen zijn daarom verplicht de kennis en ervaring van de beleggers te toetsen en te beoordelen of de instrumenten passend zijn.

5. Moet er een prospectus gepubliceerd worden ?

De wet voert een prospectusvrijstelling in ter versoepeling van de regelgeving voor "crowdfunding", mits aan de volgende voorwaarden is voldaan:

• Er kan voor maximum 5.000,00 EUR per belegger op de aanbieding worden ingegaan;
• De totale tegenwaarde van de aanbieding bedraagt minder dan 300.000,00 EUR;
• Alle documenten over de aanbieding vermelden de totale tegenwaarde ervan en de maximale inleg per belegger.

6. Belastingvoordelen voor beleggingen bij een crowdfunding platform

Beleggers bij een crowdfunding platform (dat erkend is door de FSMA) kunnen vanaf 1 februari genieten van de tax shelter voor startende ondernemingen, op voorwaarde natuurlijk dat ze investeren in het kapitaal van een startende vennootschap.

Deze belastingvermindering is afhankelijk van de omvang van de vennootschap bij de fondsenwerving:

• de belastingvermindering bedraagt 30% van het geïnvesteerde bedrag in kmo’s;
• de belastingvermindering bedraagt 45% van het geïnvesteerde bedrag in micro-ondernemingen.

De belastingvermindering kan genoten worden voor het aanslagjaar dat betrekking heeft op het inkomstenjaar waarin de investering is gebeurd. De belastingvermindering is niet terugbetaalbaar noch overdraagbaar.

Een vennootschap is op die manier in staat om tijdens zijn bestaan maximaal 250.000 € op te halen.

De investeerder mag zo maximaal 100.000 € investeren. De maximale participatie in het kapitaal die in aanmerking komt voor het fiscaal voordeel, bedraagt 30%. Als de voormelde drempel van 30% wordt overschreden, wordt de belastingvermindering beperkt tot een investering ten belope van de eerste 30%.